TRABZON (AA) - MELTEM YILMAZ KARAKURUM - Karadeniz Teknik Üniversitesinden (KTÜ) 4 öğrenci, pilotun bayılması ve bilinç kaybı gibi durumlarda uçağın kontrolünü sağlamaya yönelik yapay zeka destekli güvenlik sistemi geliştirdi.

İtalya'da yaşanan bir uçuş kazasından yola çıkan KTÜ Tıp Fakültesi 3. sınıf öğrencisi Kemal Alp Çakır ile Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencileri Hasan Basri Bilge, Samet Kargın ve İrfan Kerem Gümrükçüoğlu, pilotların güvenliğini artırmaya yönelik, yapay zeka ile desteklenen bir sistem geliştirmek için kolları sıvadı.

Pilotun bayılması veya başka bir durumda uçağın güvenli şekilde kontrol edilmesini sağlayacak algoritmalar üzerinde çalışan öğrenciler, "Akıllı Fırlatma Güvenlik Sistemi" adlı yazılım geliştirdi.

Öğrenciler, bu sayede pilot baygın olsa bile uçağın belirli bir algoritmayla güvenli şekilde indirilebilmesine olanak sağlanmasını hedefliyor.

- "Ankara Teknopark'tan kuluçka desteği ödülü aldık"

Proje yürütücülerinden Kemal Alp Çakır, AA muhabirine, çalışmalarının "Akıllı Fırlatma Güvenlik Sistemi" olarak geçtiğini söyledi.

Savaş uçaklarında halen manuel kullanılan fırlatma koltuğu sistemlerinin olduğunu belirten Çakır, "Bu fırlatma koltuklarının birtakım eksiklikleri var. Bunlar fiziksel olarak bazı zorluklar, irtifa kaybı gibi zorluklar. Biz buna yönelik yapay zeka destekli koltuk sistemi yapıyoruz. Algoritmamızla beraber pilotun baygın ya da ayık olduğunu anlayabiliyoruz." dedi.

Çakır, 4 kişilik ekiple çalıştıklarını ifade ederek, "Geliştirdiğimiz sistemle ilk başta TUSAŞ'a (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ) başvurduk. 98 takım arasından ön elemelerden geçerek, 16 takım arasına kaldık. Sonrasında 6 aylık bir mentorluk desteği aldık, 12 takım arasına kaldık. En sonunda da sunumumuzu gerçekleştirdik ve süreci ikinci olarak tamamladık." diye konuştu.

TUSAŞ'ta ikinci olmalarından dolayı Ankara Teknopark'tan kuluçka desteği ödülü aldıklarını anlatan Çakır, "Teknopark Ankara'da artık bir ofisimiz var. Şirketimizi kurup en hızlı şekilde piyasaya girmek istiyoruz. 2026 ve 2027'nin son çeyreğine doğru ürünlerimizi piyasaya sürerek bir atılım yapmak istiyoruz." ifadesini kullandı.

- "Yapay zeka algoritmasıyla düşmekte olan bir pilotu kurtarabiliyoruz"

Hasan Basri Bilge de ekip olarak geliştirdikleri sistemin teknik kısmında görev aldığını aktardı.

Savaş uçaklarında en son kararın her zaman pilotta olduğunu dile getiren Bilge, "Pilot da bayıldığı zaman bu son karar mekanizması devre dışı kalmış oluyor. Biz burada yapay zeka destekli bir algoritma geliştirerek, uçakta pilot devre dışı kaldığında pilotun yerine uçağı yönetebilecek bir algoritma tasarlamayı planladık." şeklinde konuştu.

Bilge, İtalya'da yaşanan bir uçuş kazasından yola çıktıklarını anlatarak, "Geçtiğimiz senelerde İtalya'da bir gösteri kazası oldu. Uçak denize çakıldı ve pilot hayatını kaybetti. Yani muhtemelen pilot, baygın olduğu için kendini kurtaramadı. Biz de dedik ki bunu yapay zeka yapabilir mi? Bu alanda çalışmayı başlattık. Projemiz kabul aldı, desteklenmeye hak kazandı." dedi.

- "Hedefimiz savunma sanayi şirketlerine satış yapabilmek"

Samet Kargın da geliştirdikleri sistemle TUSAŞ tarafından düzenlenen "Hangar Kampüs" etkinliğinde ikinci olduklarına işaret ederek şunları kaydetti:

"Bundan sonraki süreçte, yarışmada aldığımız ikincilik sayesinde bir ofise geçeceğiz. Ofiste de elimizdeki projeyi daha ileri aşamalara taşımayı düşünüyoruz. Aldığımız ödül parası, ek olarak da yeni yatırımlarla şirkete yeni bütçeler getirmeyi planlıyoruz. Hedefimiz şu an için prototip aşamasından yeni bir ürün çıkartıp tam olarak savunma sanayi şirketlerine satış yapabilmek."