TRABZON (AA) - HATİCE DİLER - Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü Of Fidanlık Şefliği bünyesindeki Doku Kültürü Laboratuvarında, dört mevsim genetik açıdan en sağlıklı fidanlar yetiştiriliyor.

Orman Bölge Müdürü Emin Yılmaz, AA muhabirine, doku kültürünün, sağlıklı bitkilerden alınan örneklerin özel besiyerinde geliştirilen fidan üretim tekniği olduğunu söyledi.

Doku kültürü yöntemiyle daha verimli fidanlar üretebilmek amacıyla Of Fidanlık Şefliği'nde yaklaşık 5 yıl önce laboratuvar kurulduğunu belirten Yılmaz, "Doku kültürü yöntemini, laboratuvar ortamlarında daha kısa sürede mevsime bağlı kalmadan ve ana türün genetik özelliklerini kaybetmeden yeni fidanlar üretebilmek için kullanıyoruz." dedi.

Yılmaz, ilk üretime 2021'de 70 bin fidanla başladıklarını ifade ederek, "Orman Genel Müdürlüğünde ve devlete bağlı kurumlar içerisinde bu kadar büyük çapta üretim yapabilen, doku kültürü çalışabilen tek fidanlık. Yıllık ortalama 200 bin civarında fidan üretebiliyoruz. Yıllık 500-600 bin civarında fidan üretecek kapasitemiz, yeteneğimiz ve yetişmiş personelimiz var." diye konuştu.

Laboratuvarda 30 türün seri üretiminin yapıldığını vurgulayan Yılmaz, 20 yeni türde de AR-GE çalışmalarının devam ettiğini aktardı.

Maviyemiş, aronya, saskatoon, titrek kavak, pavlonya ve gül çeşitleri gibi birçok türü doku kültürü yöntemiyle çoğaltabildiklerinin altını çizen Yılmaz, kızılçam türüne ilişkin AR-GE çalışmalarının ise devam ettiğini belirtti.

Yılmaz, tohumdan veya çelikten fidan üretim tekniğinde her zaman istenilen kalitede verim alınamadığına dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:

"Doku kültürü yöntemiyle anaç bitkinin sağlıklı dokularından çoğaltılan fidanlar daha verimli oluyor. Biz üstün yetenekteki türleri seçiyoruz, anacımız onlar oluyor. Daha sağlıklı, üstün özellikli, dayanıklı ve verimi yüksek fidanlar kullanıyoruz. Onlardan ürettiğimiz için de üstün kalitede, üstün verimli ürün alınabiliyor."

Doku kültürü yöntemiyle çoğaltılan aronya ve maviyemiş fidanlarından çeşitli projeler için bahçe kurduklarını anlatan Yılmaz, şöyle devam etti:

"Hemen hemen üretim aşamasına gelen bahçelerimiz de var. Bunun dışında istekli olan vatandaşlara zaten veriyoruz, projelerde kullanılmak üzere diğer işletmelere gönderiyoruz. Şu ana kadar üretilen bütün fidanların hepsi çeşitli yerde kullanıldı veya vatandaşlar tarafından alındı bahçelere ekildi."

- "En büyük avantajımız istediğimiz kalitedeki bitkiyi klonlamak"

Biyolog Tuğba Ergin ise yapay ortamda bitkinin hücre doku gibi kısımlarından yeni bitkiler ürettiklerini söyledi.

En büyük avantajlarının istedikleri kalitedeki bitkiyi klonlamak olduğunu ifade eden Ergin, "Kaynak israfına girmeden küçük bir parçayla bile binlerce bitkiye ulaşabiliyoruz. Klasik çoğaltım metotlarında bu fazla mümkün değil." dedi.

Ergin, bu yöntemle mevsime bağlı kalmadan yılın her ayı üretim yapabildiklerinin önemine işaret ederek, "Doğada bitkinin büyümeye daha aktif olduğu dönemler, bahar dönemidir. Bitkinin büyüyebileceği maksimum koşulları sağladığımız için her ay, her mevsim maksimum seviyede büyüyor. Bu en büyük avantajımız." diye konuştu.

Doku kültürü yöntemiyle üretim aşamalarını anlatan Ergin, hem yetiştirme hem de araştırma geliştirme çalışmalarını sürdürdüklerini sözlerine ekledi.